Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO): de onderbouwing van inclusiever werken en het bewijs van maatschappelijke impact
Wat is het PSO-keurmerk?
PSO Nederland, de officiële uitgever van het PSO keurmerk, beschrijft het op hun website als volgt:
“De Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO) is een wetenschappelijk onderbouwd kwaliteitskeurmerk van TNO. Het is een instrument dat inzicht geeft in de mate waarin organisaties meer dan gemiddeld sociaal ondernemen, gericht op de arbeidsparticipatie van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt. Het doel van de Prestatieladder Socialer Ondernemen is de arbeidsparticipatie verhogen van personen met een afstand tot de arbeidsmarkt, en dat voor alle soorten werkgevers: van mkb tot multinational, en van bakker tot accountantskantoor. Daarbij stimuleert de PSO-methode om dit op een kwalitatief goede en duurzame wijze te realiseren.”
Wat zijn de voordelen het PSO-keurmerk?
De PSO kan worden gebruikt als bewijsmiddel dat u heeft voldaan aan de Social Return-eis of een deel daarvan bij aanbestedingen. Steeds meer overheden en semi-overheidsinstellingen en private organisaties accepteren of waarderen de PSO daarvoor. Die teller staat inmiddels op ca. 1.400. Dat maakt dat opdrachtnemers die structureel werk maken van Social Return en dit kunnen aantonen met een PSO-certificaat, een streepje voor hebben of zelfs de enige organisaties zijn die in aanmerking komen. Ter illustratie: op dit moment werken al 230 van de totaal 355 gemeenten en diverse overige publieke organisaties met de PSO of PSO 30+ in het kader van SROI bij overheidsopdrachten (bron: PSO Nederland).
Samenhang tussen PSO en Social Return on Investment (SROI)
Social Return on Investment (SROI) betekent dat bedrijven tijdens een overheidsopdracht maatschappelijke waarde creëren. Bijvoorbeeld door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan te nemen, stageplekken aan te bieden, of samen te werken met sociale ondernemingen. Het doel is dat iedereen de kans krijgt om mee te doen in de samenleving. De Rijksoverheid gebruikt haar inkoopkracht (en de SROI-verplichting in een aanbesteding) om mensen aan werk te helpen en zo financieel én sociaal rendement te realiseren.
Hoe Codex helpt bij de PSO
Omdat Codex met het platform al bij de poort weet wat de achtergrond is van instromende medewerkers, kunnen deze direct worden opgevoerd in de PSO. Wij signaleren dus al bij indiensttreding. Met het eigen dashboard met taken en exportmogelijkheden is alles inzichtelijk en is het eenvoudig om te kunnen voldoen aan de gestelde verplichtingen.
Meer weten over SROI en de PSO? Neem contact met ons op!
Hoe werkt de PSO?
De PSO brengt de verhouding in kaart tussen het aantal medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt en het totale aantal medewerkers. De ‘directe sociale bijdrage’ is het percentage medewerkers met een kwetsbare arbeidsmarktpositie dat werkzaam is bij een organisatie. Daarnaast bestaat er ook een ‘indirecte sociale bijdrage’. Dat is het percentage waarin inkopen van producten of diensten bij PSO-gecertificeerde organisaties en SW-bedrijven, omgerekend naar het aantal fte van de PSO-doelgroep dat aan dit ingekochte deel van de omzet heeft meegewerkt.
De totale sociale bijdrage is dan de optelsom van de percentages van directe en indirecte sociale bijdrage. De mate van sociaal ondernemen wordt vervolgens vastgesteld door deze procentuele uitkomst te vergelijken met de normen van de PSO, op basis van het aantal medewerkers dat bij een bepaalde grootteklasse organisatie werkt.
De vijf prestatieniveaus van het PSO-keurmerk
De Prestatieladder Socialer Ondernemen bestaat uit vijf prestatieniveaus waarvoor u een PSO-keurmerk kunt aanvragen – van Aspirant-status tot en met trede 3. Instappen is mogelijk op elk prestatieniveau. Elke gecertificeerde organisatie op een PSO-trede behoort tot de koplopers als het gaat om werkgelegenheid voor de PSO-doelgroep. Inkopen bij PSO-gecertificeerde organisaties met een hoger prestatieniveau telt zwaarder mee voor het behalen van het eigen PSO-prestatieniveau dan inkopen bij organisaties met een lager prestatieniveau.
Het PSO 30+certificaat is ontwikkeld als extra uitlezing binnen het hoogste PSO-prestatieniveau (trede 3). Dit certificaat erkent organisaties die minimaal voldoen aan de gestelde kwantitatieve eisen van artikel 2.82 van de Aanbestedingswet. Dat artikel geeft (semi)publieke opdrachtgevers de mogelijkheid opdrachten voor te behouden aan ondernemingen die zich specifiek richten op arbeidsparticipatie van kwetsbare groepen.
Wat zijn de voordelen van een PSO-keurmerk?
Externe voordelen:
- Profilering: Een PSO-certificering vergroot de zichtbaarheid van uw inclusieve profiel. Met een PSO-certificering draagt u aantoonbaar bij aan een samenleving waarin iedereen meedoet. Door deel te nemen aan de PSO worden organisaties om u heen ook gestimuleerd om socialer te ondernemen, gericht op arbeidsparticipatie.
- Groeiend aantal gecertificeerden: Momenteel werken 230 van de totaal 355 gemeenten en diverse overige publieke organisaties (actief) met de PSO of PSO 30+ in het kader van (Social return bij) overheidsopdrachten.
- Stimuleren arbeidsparticipatie: Investeerders, klanten en opdrachtgevers vragen steeds vaker om organisaties met het PSO-keurmerk, omdat zij arbeidsparticipatie van kwetsbare groepen belangrijk vinden of omdat zij zichzelf tot doel hebben gesteld om te groeien op de PSO-ladder.
Interne voordelen:
- Positiebepaling: Organisaties kunnen op elk moment vrijblijvend verkennen waar zij, op basis van eigen invoer, staan op de Prestatieladder
- Starten: De PSO wordt ook wel als hulpmiddel gebruikt omdat de systematiek handvatten biedt bij het beginnen met Sociaal inclusief ondernemen;
- Zicht en grip: Organisaties hebben beter zicht in en grip op de Participatiewet / Banenafspraak en het Quotum doordat het percentage Banenafspraak op organisatieniveau zichtbaar is.
Wat zijn de doelgroepen voor de PSO?
Er zijn diverse PSO-doelgroepen. Deze verschillende doelgroepen hebben verschillende wegingsfactoren.
Toepassingsmogelijkheden PSO bij SROI
Het instrument PSO wordt door diverse (semi)publieke organisaties, private organisaties en investeerders gebruikt. Vooral door hen die tot doel hebben om arbeidsparticipatie van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt duurzaam en kwalitatief te willen stimuleren.
De PSO en (semi)publieke organisaties
Dat zijn Provincies en waterschappen, vele Gemeenten, diverse Rijksdiensten, diverse gemeenschappelijke regelingen (GR) en woningbouwverenigingen (corporaties). En daarnaast steeds meer aanbestedingsplichtige (PSO-gecertificeerde) organisaties zoals energiebedrijven of woningbouwverenigingen. Zij zetten de PSO in voor:
- Europese aanbestedingen
- Opdrachten onder de Europese drempel
- Bij toepassing van artikel 2.82 van de Aanbestedingswet (voorbehouden opdrachten)
De PSO en private organisaties en investeerders
Diverse (private) organisaties gebruiken de PSO op de volgende manieren:
- Pensioenfondsen of andere investeerders zetten het in als investeringsinstrument.
- PSO-gecertificeerde organisaties vragen de PSO aan hun leveranciers, onderaannemers, opdrachtnemers en samenwerkingspartners. Door in te kopen bij PSO-gecertificeerde organisaties groeit u zelf op de PSO-ladder.
Codex ondersteunt en vereenvoudigt
Omdat Codex met het platform al bij de poort weet wat de achtergrond is van instromende medewerkers, kunnen deze direct worden opgevoerd in de PSO. Wij signaleren dus al bij indiensttreding. Met het eigen dashboard met taken en exportmogelijkheden is alles inzichtelijk en is het eenvoudig om te kunnen voldoen aan de gestelde verplichtingen.